شهرستان شاهرود از بزرگترین شهرستان‌های ایران از لحاظ مساحت می‌باشد به‌طوری‌که دومین شهرستان بزرگ کشور ایران بعد از شهرستان طبس می‌باشد. شهرستان شاهرود دارای فرمانداری ویژه است و مرکز این شهرستان شهر شاهرود می‌باشد و در شمال شرقی کشور ایران قرار دارد. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۲۵٬۰۰۷ نفر بوده‌است و در سال ۱۳۹۰ بر اساس نتایج مرکز آمار ایران، جمعیت برابر با ۲۳۸٬۸۳۰ نفر پرجمعیت‌ترین شهرستان استان سمنان می‌باشد.

این شهرستان از شمال به استان گلستان، از جنوب به استان‌های اصفهان و یزد، ازشرق به استان خراسان رضوی و شهرستان میامی وازغرب به شهرستان دامغان محدوداست. این شهرستان از شمال به شهرستان‌های گرگان، علی‌آباد، رامیان، مینودشتو آزادشهر در استان گلستان، از مشرق به شهرستان‌های جاجرم دراستان خراسان شمالی و سبزوار و بردسکن در استان خراسان رضوی، از مغرب به شهرستان دامغان و از جنوب به شهرستان‌های نائین در استان اصفهان و طبس در استان خراسان جنوبی محدود می‌شود.

شهرستان شاهرود در فاصله ۳۹۰ کیلومتری تهران، در حاشیه کویر و در دامنه‌های جنوبی سلسله جبال البرز واقع شده‌است. مساحت شاهرود ۵۱۴۱۹ کیلومترمربع است.

به‌طور کلی ترقی و توسعه چشمگیر شاهرود که بعد از فتحعلی‌شاه قاجار شتاب بیشتری نیز گرفت مربوط به عواملی نظیر؛ وجود منابع آبی قابل دسترسی، چمنزارهای سبز و خرم، مردمی بافرهنگ، اراضی قابل کشت و باغات میوه فراوان، آب وهوای مناسب، مزایای دفاعی شهر همچون وجود کوه‌ها و مرتفعات ناحیه و همچنین زمینه‌های مساعد ارتباطی و سوق‌الجیشی مناسب (واقع شدن شاهرود در مسیر جاده تهران-مشهد و همچنین در مسیر جاده مهم وتاریخی ابریشم) بوده‌است. این شهر به دلیل داشتن آب و هوای متفاوت به (قاره کوچک) معروف است.